عروسک نوزاد تمام گوشتی حوله ای

عروسک (به انگلیسی: Doll) اسباب‌بازی کودکان و گاهی نوجوانان است و معمولاً شبیه انسان ساخته می‌شود. عروسک به قوه تخیل کودکان کمک می‌کند بگونه‌ای که هنگام بازی، کودک آن را فردی زنده تصور کرده و برای آن شخصیت و اعمال متصور می‌شود.

با توجه به لزوم ایجاد یک پل ارتباطی بین بزرگسال و کودک که توسط آن بزرگسال بتواند هم کودک را بشناسد و هم دنیای خویش را به او معرفی کند، ساخت و ارائه ی اسباب‌بازی به کودک یکی از مؤثرترین راهکارهایی است که با درگیر کردن احساسات کودک می‌تواند وی را به واکاوی و جستجو در مفاهیم دنیای بزرگسالان وادار کند. از سوی دیگر کودکان در بازی‌های خود استعدادشان را در زمینهٔ تجربه و قدرت تخیل‌شان به نمایش می‌گذارند. گاهی از عروسک‌ها برای نمایش بجای انسان‌ها استفاده می‌شود که به آن‌ها عروسک خیمه‌شب‌بازی یا عروسک نمایشی گفته می‌شود. استفاده دختربچه ها از عروسک به مراتب بیشتر از پسرهاست و این برگرفته از حس مادرپنداری آنان در آینده است.

تاریخچه عروسک و عروسک های سنتی:

نخستین عروسک‌ها از موادی مانند گل , سنگ , چوب , استخوان , عاج , چرم یا موم ساخته می‌شدند . شواهد باستان‌شناسی عروسک‌ها را به عنوان نمونه‌ اصلی قدیمی‌ترین اسباب‌بازی شناخته‌شده قرار می‌دهد . عروسک‌هایی با دست و پای چوبی در مقبره‌های مصری پیدا شده‌اند که قدمت آن‌ها به اوایل قرن بیست و یکم پیش از میلاد می‌رسد. قدمت عروسک‌ها با اندام‌های متحرک و لباس‌های جدا شونده به حداقل 200 سال قبل از میلاد بر می‌گردد. باستان شناسان عروسک های یونانی ساخته شده از خاک رس که مفصل ران و شانه دارند را کشف کرده اند.

عروسک های پولیشی:

عروسک‌های پارچه‌ای و عروسک‌های پولیشی هم احتمالا ً محبوب بوده‌اند، اما هیچ نمونه شناخته شده‌ای از آنها تا به امروز باقی نمانده است. داستانهای یونان باستان در حدود 100 بعد از میلاد نشان می دهد که عروسک ها توسط دختربچه‌ها به عنوان اسباب بازی استفاده می شدند. در روم باستان , عروسک‌ها از خاک رس , چوب یا عاج ساخته می‌شدند . عروسک‌ها در قبر کودکان رومی پیدا شده‌اند . مانند بچه های امروزی ، کودکان تمدن روم عروسک های خود را مطابق جدیدترین مدها لباس می پوشاندند. در یونان و روم مرسوم بود که پسران هنگام بلوغ اسباب بازی های خود را وقف خدایان می کردند و دختران هنگام ازدواج اسباب بازی های خود را به الهه ها تقدیم می کردند. عروسک های پارچه ای به طور سنتی از ضایعات اضافی پارچه ساخته می شدند. قدمت عروسک های پارچه ای رومی به 300 سال قبل از میلاد مسیح بر می‌گردد.

عروسک های سنتی

گاهی اوقات عروسک های سنتی به عنوان اسباب بازی کودکان استفاده می شوند ، اما ممکن است ارزش معنوی ، جادویی و آیینی نیز داشته باشند. هیچ مرز مشخصی بین اسباب‌بازی‌های مذهبی و عروسک ها وجود ندارد. در برخی فرهنگ ها عروسک هایی که در مراسم مذهبی استفاده می شد به کودکان اهدا می شد و این عروسک‌ها در آموزش کودکان و به عنوان حامل میراث فرهنگی مورد استفاده قرار گرفتند. در فرهنگ‌های دیگر عروسک‌ را دارای قدرت جادویی می‌دانستند و اجازه نمی داد کودکان با آنها بازی کنند.

عروسک های ماتریوشکا عروسک های سنتی روسی هستند که از تعدادی مجسمه های چوبی توخالی تشکیل شده‌اند که در داخل هم قرار می‌گیرند. آنها معمولاً دهقانان سنتی را به تصویر می کشیدند و اولین ماتریوشکا در سال 1890 تراشیده و رنگ آمیزی شد. در آلمان ، عروسک های سفالی از قرن سیزدهم ، و ساخت عروسک چوبی از قرن پانزدهم ثبت شده است. از حدود قرن پانزدهم ، عروسک های بسیار پیچیده ای برای نمایش صحنه های تولد ، عمدتا در ایتالیا به طور ماهرانه‌ای ساخته شدند. عروسک هایی با لباس های شیک و مد روز در فرانسه در قرن شانزدهم به فروش می رسید ، اگرچه بدن آنها اغلب ساختاری خشن و به دور از ظرافت داشت. عروسک های چوبی آلمانی و هلندی ارزان بودند و به سادگی ساخته می‌شدند. این عروسک‌های ارزان از قرن شانزدهم اسباب بازی کودکان فقیر در اروپا بودند. چوب تا قرن نوزدهم همچنان ماده اصلی ساخت عروسک ها در اروپا بود. در طول قرن های 18 و 19 ، چوب برای ساخت عروسک با سایر مواد مانند چرم ، موم و پرسلن ترکیب شد. مشخص نیست از چه زمانی چشمان شیشه‌ای برای عروسک‌ها استفاده شد ، اما رنگ چشم بیشتر عروسک‌ها قهوه‌ای بود تا دوران ویکتوریا که چشم های آبی با الهام از ملکه ویکتوریا محبوبیت بیشتری پیدا کرد.

عروسک ها ، پاپت‌ها(عروسک‌های نمایشی) و ماسک ها به مردم عادی اجازه می دهند آنچه را که در شرایط واقعی ممکن نیست را بیان کنند ؛ در ایران ، به عنوان مثال در دوران قاجار ، مردم از سیاست و شرایط اجتماعی سلطنت احمدشاه از طریق عروسک گردانی بدون ترس از مجازات انتقاد می کردند. بر اساس احکام اسلامی ، رقصیدن در مکانهای عمومی به ویژه برای زنان ممنوع است. اما عروسک ها یا پاپت ها دارای هویت آزاد و مستقل هستند و می‌توانند آنچه را که برای شخص واقعی امکان پذیر نیست انجام دهند. لیلی یک عروسک متحرک است که در بین اقوام لر در ایران محبوب است. نام لیلی برگرفته از داستان عاشقانه لیلی و مجنون است. لیلی نماد معشوق است که از نظر روحی زیبا است. لیلی همچنین نمایانگر و حفظ کننده یک سنت فرهنگی است که به تدریج در زندگی شهری در حال از بین رفتن است.